Financieel verslag 2019
Resultaat / omzet
De omzet van BNNVARA ligt in 2019 op hetzelfde niveau als in 2018. Per saldo is de omzet met slechts 1% gedaald.
De omzet op de platforms TV en Radio is licht gedaald, terwijl er op het platform ‘Overig media-aanbod’ sprake is van een lichte stijging.
De opbrengsten uit nevenactiviteiten (inclusief de opbrengst programmabladen) zijn in 2019 met 5% gedaald. De printmarkt blijft een dalende trend vertonen waardoor de opbrengst programmabladen met EUR 321K is gedaald. De opbrengst op overige nevenactiviteiten is in 2019 gedaald vanwege incidentele baten in 2018 die we in 2019 niet in dezelfde omvang hadden.
Het jaar 2019 heeft voor de vereniging in het teken gestaan van het bouwen aan het merk. Om die reden is de werving nog niet in volle omvang opgestart. De opbrengst verenigingsbaten laat daardoor een daling zien van 8% ten opzichte van 2018.
De kosten van alle platforms dalen mee met de lagere omzet waardoor het bedrijfsresultaat in 2019 uitkwam op EUR -736K.
In de beleggingsportefeuille is vanwege een aantal fondswisselingen een hoger resultaat gerealiseerd dan begroot. Het beleggingsresultaat draagt in belangrijke mate bij aan de som der financiële baten en lasten die 907K positief was in 2019. Het resultaat uit bedrijfsvoering van BNNVARA na belastingen en voor overdracht is daardoor uitgekomen op een positief resultaat van EUR 144K. De reserve voor media-aanbod (RMA) stond ultimo 2018 op het (maximum) niveau van EUR 5.500K en om die reden is het dit resultaat toegevoegd aan de over te dragen reserve media-aanbod (ORMA).
Eigen Bijdrage
Het resultaat uit de neven- en verenigingsactiviteiten bedraagt in 2019 EUR 5.366K. Daarnaast is er sprake van een batig saldo op de organisatiekosten van EUR 499K. Op de hoofdtaak is EUR 5.719K ingezet en het restant is toegevoegd aan de ORMA. Per platform bedroeg de inzet eigen bijdrage:
Radio EUR 190K
Televisie EUR 3.219K
Overig media-aanbod EUR 2.310K
Organisatiekosten
De organisatiekostenvergoeding bedraagt in 2019 EUR 13.311K en is daarmee 3,5% lager dan in 2018. Als gevolg van een aantal (bescheiden) financiële meevallers is er sprake van een batig saldo in de organisatiekosten van EUR 499K. Dit is deels ingezet in de programmering en het restant is toegevoegd aan de ORMA.
Personeel
Ten opzichte van 2018 is de formatie van BNNVARA gestegen van 428,9 FTE naar 470,2 FTE ultimo 2019 (+9,6%). De salariskosten zijn vanwege de toename van de formatie ook gestegen met 7,8%.
Er is over 2019-2020 nog geen CAO afgesloten. Op initiatief van de werkgevers is vrijwillig en buiten de CAO besloten over 2019 een eenmalige uitkering te doen aan het personeel dat op 1 december 2019 in dienst was. De uitkering bedroeg 2,6% ter compensatie van de inflatie over 2019. Bij het opstellen van de jaarrekening is over 2019-2020 nog geen nieuwe CAO afgesloten.
Liquiditeit/Voorraad
De succesvolle intekening op het gebied van met name drama leidt tot een stijging van ruim EUR 8.000K aan programmavoorraad. Grote titels die in 2019 in productie zijn genomen zijn Smeris serie 5, Red Light District, Oogappels serie 2, Klem serie 3 en Dertigers.
Deze series staan in het uitzendschema van 2020 en na uitzending zullen de OCW-middelen hiervoor worden uitbetaald.
De voorraadfinanciering legt een groot beslag op de liquiditeit. BNNVARA heeft ervoor gekozen om de liquiditeitsbehoefte op peil te houden door de kredietruimte in de rekening-courant op te vragen, in plaats van een deel van de beleggingsportefeuille liquide te maken. Aangezien de rentelasten laag zijn en de portefeuille goed rendeert is gekozen voor het opvragen van extra de kredietruimte in rekening courant bij Van Lanschot. Na uitzending van deze grote producties zal het opgevraagde krediet weer direct afgelost gaan worden. Dit beleid is afgestemd met de raad van toezicht.
Reserve/Eigen vermogen
Het eigen vermogen van BNNVARA bedroeg per 31 december 2019 EUR 42.344K. Op het balanstotaal van EUR 78.548K bedroeg de solvabiliteit van BNNVARA 53,9%. Naar het oordeel van het bestuur waren we goed in staat om aan alle financiële verplichtingen op lange termijn te kunnen blijven voldoen. Continuïteitsrisico’s worden dan ook als verwaarloosbaar klein beschouwd.
Dankzij het eigen vermogen is BNNVARA in staat om o.a. financiële vaste activa en onroerend goed zonder vreemd vermogen aan te kunnen houden. Deze activa genereren, naast de neven-& verenigingsactiviteiten, extra inkomsten en vormen daarmee een cruciale pijler bij BNNVARA voor het kunnen voeren van een verantwoorde en gezonde bedrijfsvoering. De extra inkomsten uit deze activa zet BNNVARA in als extra eigen bijdrage voor de programmering. Daarnaast stellen deze activa BNNVARA ook in staat om de voorraad deels zelf en deels via gunstige leningsvoorwaarden te kunnen (voor)financieren.
De Reserve Media-aanbod (RMA) is vanwege een bindende NPO-regeling voor BNNVARA met ingang van 1 januari 2016 gemaximeerd op EUR 5.500K. De RMA bedroeg per 31-12-2018 reeds EUR 5.500K, waardoor het positieve exploitatieresultaat over 2019 van EUR 144K aan de overgedragen reserve voor media-aanbod (ORMA) is toegevoegd. Met de NPO zijn afspraken gemaakt dat de ORMA voor de BNNVARA-programmering in 2020 ingezet zal worden.
Vanwege het goede beursklimaat is de reserve voor koersverschillen beleggingen en daarmee het eigen vermogen in 2019 gestegen met EUR 2.424K. Op het moment van het opstellen van de jaarrekening wordt het beursklimaat beheerst door grote koersschommelingen. Dit heeft direct impact op de waardeontwikkeling van onze portefeuille en mogelijke verliezen kunnen we in eerste instantie goed opvangen door de reserve koersverschillen beleggingen. Het eigen vermogen bedroeg EUR 42.354K per 31-12-2019.
Beleggingsportefeuille
Het jaar 2019 was een zeer goed beursjaar. De daling van de beurswaarde van de portefeuille in 2018 (-3,07%) werd al in het 1e kwartaal in 2019 volledig goedgemaakt. Uiteindelijk is in 2019 de portefeuillewaarde met 12,45% gestegen.
In de exploitatierekening is voor EUR 931K verantwoord onder de post Rentebaten en inkomsten uit beleggingen. Dit saldo bestaat voor EUR 799K uit het resultaat op de beleggingsportefeuille voor EUR 132K aan opbrengst uit de exploitatie van de verhuurde panden.
De reserve koersverschillen beleggingen in 2019 steeg met EUR 2.414K naar een niveau van EUR 3.106K waarmee ook een minder goed beursjaar niet direct invloed zal hebben op de extra inkomsten.
De inkomsten uit beleggingen zijn verantwoord onder de nevenactiviteiten en worden als eigen bijdrage ingezet voor de programmering van BNNVARA.
De portefeuille is met uitzondering van het verpande deel direct opvraagbaar en geeft op korte termijn geen liquiditeits- en kasstroomrisico’s. Er zijn geen dotaties of onttrekkingen gedaan in 2019.
De financiële markten zijn vanwege het uitbreken van de Corona-crisis zeer volatiel. Ondanks het conservatieve beleggingsbeleid dat onze vermogensbeheerder Van Lanschot voor ons uitvoert, is de portefeuille niet ongevoelig voor de ontwikkelingen op de financiële markten. Bij het schrijven van deze update (25-03-2020) is de beurswaarde van onze portefeuille gedaald met 9,79% naar een niveau van 24,9 mln. In 2019 liet de portefeuille nog een groei zien van 12,45% waarmee de groei van 2019 grotendeels teniet is gegaan.
De waardedaling van de portefeuille van EUR 2,7 mln. kunnen we opvangen met de Reserve koersverschillen beleggingen die een omvang heeft van EUR 3,1 mln. per 31-12-2019. Hierdoor heeft de waardedaling op dit moment geen invloed op de exploitatierekening van 2020.
BNNVARA wordt wekelijks op de hoogte gehouden door de vermogensbeheerder van alle ontwikkelingen op de financiële markten en er is op dit moment geen aanleiding het beleggingsbeleid te herzien.
Verenigingsinkomsten
De ledentelling is door het Ministerie van OC&W met een jaar uitgesteld en de huidige concessieperiode is met 1 jaar verlengd. In 2019 zijn de wervingsactiviteiten ten opzichte van 2018 geïntensiveerd. De focus op werving en behoud van leden zal in 2020 liggen. De netto uitstroom van leden blijft daarmee hoger dan de instroom. Het totaal aantal leden is gedaald met ruim 7% naar een niveau van 435.000 leden. In 2021 zal de ledentelling plaatsvinden met de peildatum 31-12-2020 ten behoeve van de aanvraag voor de nieuwe concessieperiode (2022-2025)
Financiering
BNNVARA had voor de verbouwing in 2014-2015 een lening van EUR 6.000K afgesloten bij Van Lanschot. Deze lening was gesplitst in een vast kredietdeel van EUR 4.000K en een flexibel krediet van EUR 2.000K in rekening-courant tegen een variabele rente.
Het vaste deel van de lening is in 2019 versneld en geheel afgelost. Het variabele deel is in 2019 tegen gunstigere voorwaarden verlengd en de kredietsom is daarbij onder gunstigere voorwaarden aangepast naar EUR 3.500K zonder aflossingsverplichtingen.
De lening wordt opgevraagd op de momenten dat de liquiditeit tekortschiet. Op het moment van opvragen loopt BNNVARA over dat deel een renterisico. Mocht de variabele rente op gaan lopen dan kan BNNVARA altijd besluiten de liquiditeit op peil te houden door de beleggingsportefeuille aan te spreken. In die zin loopt BNNVARA maar in beperkte mate een renterisico.
Doordat bijna alle leveranciers in de eurozone gevestigd zijn, loopt BNNVARA in beperkte mate valutarisico’s.
Voorzieningen
De voorziening voor pensioenverplichtingen is lager dan vorig boekjaar omdat een steeds kleinere groep personeel recht heeft over de overgangsregelingen van PNO.
De voorziening voor groot onderhoud gebouwen bleek van adequate omvang te zijn geweest. Er is een onderhoudsproject in 2019 goedkoper uitgevoerd dan begroot en er is een project doorgeschoven waardoor de vrijval van de voorziening groter was dan in 2018.
In 2019 is er voor EUR 14K aan jubileumuitkeringen uitgekeerd. De dotatie wordt verklaard doordat de rentevoet van de verplichting is aangepast van 2,5% naar 1%. De omvang van de voorziening is daarmee gestegen naar EUR 1.111K.
De voorziening loopbaantraject is op het niveau van het aantal personeelsleden dat op 31-12-2019 bij BNNVARA in dienst was. Voor elk personeelslid is EUR 1K beschikbaar.
Vooruitblik 2020
De begroting 2020 voor de publieke omroep is bepaald op basis van het budget 2019 plus index.
Aangezien er sprake is van scheefgroei tussen de kostenontwikkeling en de toegekende index is deze systematiek op lange termijn niet houdbaar. Voor 2020 is door de NPO besloten om de vergoeding op organisatiekosten te fixeren op het niveau van 2019. BNNVARA heeft in de begroting 2020 gezocht naar een passende invulling van deze bezuiniging. Door deze maatregel wordt de programmering grotendeels ontzien en is er relatieve rust op de programmatische begrotingen.
Wij verwachten dat er tot en met 2021 niet veel zal veranderen aan de financieringssystematiek en de budgetten van de publieke omroep. Wel vervalt in 2021 de beleidslijn verdeling budget NPO voor de versterking van het media-aanbod van de landelijke Publieke Mediadienst waardoor BNNVARA geen aanspraak meer kan maken op een extra garantie voor fusie-omroepen van ruim EUR 11 miljoen. De intekening van BNNVARA is in het verleden altijd succesvol geweest en onze toekenningen vanuit het OCW-budget zijn ruim boven het garantiebudget uitgekomen.
Vanaf 2022 is de situatie wel onzeker omdat dan, volgens de plannen van het ministerie van OC&W , de financieringssystematiek gaat veranderen.
De begroting van de publieke omroep wordt gefinancierd uit een deel rijksbijdrage en een deel STER-inkomsten. De rijksbijdrage blijft bij de nieuwe plannen in stand. Het STER-deel zal echter rechtstreeks aan de publieke omroep worden uitgekeerd. Gezien de voorgenomen plannen van minister Slob voor beperking van de reclame op de publieke netten staat dat deel van het omroepbudget onder druk en ontstaat er onzekerheid over de budgettaire consequenties van deze plannen.
Het is de verwachting dat voor de zomer van 2020 door minister Slob een wijziging van de Mediawet zal worden ingediend bij de Tweede Kamer en zal er meer zicht komen op de financiële consequenties van de beoogde maatregelen.
Het jaar 2020 zal voor BNNVARA in het teken staan van het verder investeren in digitale innovatie, marketing, ledenwerving & -behoud. Daarnaast gaan we de denk-en werkwijze voor het ontwikkelen en maken van onze content meer integraal benaderen. De content staat centraal en de wijze van distributie volgt daarna.
De RMA is op het maximumniveau gevuld en stelt BNNVARA in staat om budgettaire tegenvallers op te vangen. Door de dalende trend van onze inkomsten op de neven- en verenigingsactiviteiten zal er de komende jaren echter steeds meer onzekerheid ontstaan over het niveau van de beschikbare eigen bijdrage.
Vooruitblik RTVD
Het programma Pauw is eind 2019 gestopt en samen met de omroepen WNL, EO en MAX maakt BNNVARA vanaf begin 2020 het nieuwe late night programma Op1.
Daarnaast zal DWDD na maart 2020 definitief stoppen. BNNVARA is bezig met de ontwikkeling van een nieuw programma voor de vooravond op NPO1. BNNVARA verwacht in het tweede kwartaal 2020 duidelijkheid te krijgen of dit nieuwe programma geplaatst zal worden.
Het personeel van ons op deze 2 titels wordt zoveel mogelijk ondergebracht bij andere programma’s of op de nieuw te ontwikkelen titels.
De inzet van BNNVARA is erop gericht om zoveel mogelijk frictiekosten te voorkomen vanwege deze wijzigingen in de programmering.
Voor BNNVARA is het van belang dat de locatie Westergas ingezet blijft worden voor deze dagelijkse programma’s en er financiële dekking komt voor onze verplichtingen op die locatie.
Het jaar 2020 is een jaar waarin we relatief veel drama uit zullen zenden. Zie hiervoor ook de toelichting bij de voorraad. Bovenstaande ontwikkelingen kunnen consequenties hebben voor de omzet op onze RTVD-activiteiten.
Vooruitblik Exploitatie
De printmarkt blijft structureel kampen met een neerwaartse trend. De exploitatie van de VARAgids zal daarom, ondanks de wervingsactiviteiten, een dalend resultaat blijven vertonen. De laatste jaren zijn er veel kostenbesparingen doorgevoerd. Dat instrument raakt op een gegeven moment uitgeput.
In 2020 is de exploitatie-afdeling in formatie iets uitgebreid, wat naar verwachting tot een beter resultaat leidt en er een steeds grotere financiële bijdrage kan worden geleverd vanuit de nevenactiviteiten, aan de eigen bijdrage. Voor 2020 verwachten wij een hogere bijdrage van ruim EUR 300K.
Vooruitblik Vereniging BNNVARA
De BPPO-bijdrage uit de vereniging zal in 2020 verder dalen omdat het aantal uitzonderingen afneemt en er geen nieuwe uitzonderingen meer bij kunnen komen.
Daarnaast wordt ook de BPPO-norm jaarlijks geïndexeerd waardoor de BPPO-bijdrage uit de vereniging per saldo lager wordt.
In 2020 zullen de werving en het behoud opgeschaald worden. We zullen inzetten op het meer binden van onze achterban aan BNNVARA. Wij verwachten dat eind 2020 ons aantal leden past bij de omvang van onze achterban, maar zetten ook in op andere wijzen van binding dan middels een lidmaatschap.
Vooruitblik impact Corona virus
Tijdens het opstellen van het jaarverslag en het schrijven van deze vooruitblik (medio maart 2020) is de wereld in de ban geraakt van de uitbraak van het Corona-virus (Covid19). De mediasector krijgt ook in volle omvang te maken met deze pandemie: programma’s met publiek zijn inmiddels geschrapt, reizen naar het buitenland is niet meer mogelijk, opnames van programma’s zijn uitgesteld en redacties kunnen onder druk komen te staan wegens ziekteverschijnselen. Daarnaast voelt BNNVARA zich, met de NPO verantwoordelijk voor een adequate nieuws- en informatievoorziening en voert NPO veranderingen door in de programmering.
Voor BNNVARA betekent deze crisis dat sommige programma’s niet tijdig geleverd kunnen worden en dus later uitgezonden zullen worden of niet meer in dezelfde vorm gemaakt kunnen worden. Dit heeft vanzelfsprekend financiële consequenties. De NPO heeft aangekondigd haar verantwoordelijkheid te nemen voor wat betreft de vergoeding van mogelijke frictiekosten. De NPO heeft de omroepen aangeboden om mogelijke liquiditeitsproblemen op te willen lossen.
BNNVARA heeft een Calamiteitenteam ingesteld dat (vooralsnog) tweemaal daags alle urgente zaken bespreekt en waar besluiten worden voorbereid en door het bestuur worden genomen. In deze werkgroep zijn alle relevante disciplines van BNNVARA vertegenwoordigd: Bestuur, HR, Mediazaken, Producenten, Bedrijfsvoering en Communicatie. Dit team is direct begonnen met het inventariseren van alle mogelijke frictiekosten. Dat is een volcontinu proces en geeft dagelijks nieuwe actuele inzichten in de omvang van deze kosten. Ook brengt BNNVARA verschillende scenario’s in kaart, waarbij rekening wordt gehouden met een lange duur van deze crisis.
BNNVARA geeft natuurlijk opvolging aan alle richtlijnen van het RIVM. Alle medewerkers werken in principe thuis, tenzij het werk dit niet toelaat. Daarnaast heeft BNNVARA een aantal aanvullende maatregelen genomen, waaronder het controleren en actualiseren van verschillende noodprotocollen, het inventariseren van alle lopende contracten en lopende producties. Ook is besloten alle vacatures tijdelijk (extern) on hold te zetten en alleen daar waar nodig wordt hiervan afgeweken. Ook wordt gekeken naar hoe om te gaan met verlenging van tijdelijke contracten en freelancers.
Overigens is BNNVARA volop bezig met nieuwe initiatieven. Zo zijn we erin geslaagd om bijvoorbeeld het programma ‘Frontberichten’ ingetekend te krijgen en zijn een aantal formats, passend bij de gewenste informatievoorziening, in ontwikkeling. Ook heeft BNNVARA, met Jeroen Pauw en Fidan Ekiz een extra avond, op zondag, in het samenwerkingsverband Op1 toegewezen gekregen.