Non-fictie

Content maken ten tijde van een wereldwijde pandemie met ingrijpende maatschappelijke repercussies is geen sinecure; studio’s werden in allerijl aangepast, redacteuren deden hun werk vanuit huis, buitenlandse reizen werden afgezegd en ondertussen smachtte het publiek thuis naar informatie én naar ontspanning. BNNVARA is een organisatie van mediamakers, en juist die makers hebben allemaal een extra stap gezet om ook in 2020 content te maken die voorzag in die behoefte van het publiek en die ook nog eens grote impact teweegbracht.

Ons media-aanbod uit de genres amusement, informatie en infotainment is in 2020 onder een gezamenlijke noemer samengebracht: media-aanbod non-fictie.

We werken nu niet alleen genreonafhankelijk, maar ook platformonafhankelijk.

Met integraal programmeren willen we ons bereik vergroten en maatschappelijke impact realiseren.

Impact

BNNVARA wil iets teweeg brengen met haar programma’s: mensen bereiken en beroeren, discussie aanwakkeren, meningsvorming stimuleren, misstanden aan de kaak stellen, onrecht ontmaskeren, en soms ook de dingen gewoon laten zien zoals ze zijn.

Een voorbeeld daarvan was Frontberichten, het snelle antwoord van BNNVARA op de uitbraak van de coronacrisis en de eerste lockdown. Mensen in de frontlinie, van longartsen en ic-personeel tot leraren en pakketbezorgers, hielden via vlogs het publiek dagelijks op de hoogte van hoe zij deze periode beleefden.

De serie werd genomineerd voor de Zilveren Nipkowschijf en voor de Rose D’Or. Geertjan Lassche, regisseur en bedenker van het programma, werd door VillaMedia uitgeroepen tot Journalist van het Jaar 2020.

Ook andere programma’s brachten veel teweeg: De Lokroep, Opstandelingen, Niet Normaal Vies met schoonmaker Tuğrul Çirakoğlu en Het WAD, ze lieten alle zien dat BNNVARA haar missie serieus neemt. Dat gebeurde evenzo in de reisseries De Amazone, Dominee of Koopman en Ondersteboven van Afrika. Vroege Vogels bleef op radio, tv en online onvermoeibaar pleitbezorger voor een duurzamer Nederland. De beelden van de oehoe-familie die ergens op een balkon was neergestreken kregen meer dan drie miljoen views op YouTube.

Het drieluik Srebrenica - de Machteloze Missie van interviewer Coen Verbraak was volgens De Groene Amsterdammer de beste productie van het jaar 2020. Coen Verbraak kreeg er de Sonja Barend Award voor. De indrukwekkende verhalen van oud-Dutchbatters wierpen een nieuw licht op het Nederlandse optreden in de Bosnische enclave, 25 jaar geleden.

Floortje Dessing moest haar reisplannen noodgedwongen aanpassen. Niet ‘het einde van de wereld’ maar ‘ergens in Nederland’ werd haar reisbestemming, waar ze liet zien dat je ook in eigen land duurzame, autonome en onzelfzuchtige keuzes kunt maken. Met meer dan een miljoen kijkers had de serie grote impact.

Over Mijn Lijk – met dit jaar Tim Hofman als nieuwe presentator – vergaarde veel interactiviteit en waardering. Hofman scoorde een niet eerder vertoonde hattrick tijdens het Gouden Televizier-Ring Gala. Hij won met Boos de award voor beste online serie, ontving de zilveren Televizier Ster voor beste presentator en Over Mijn Lijk won de hoofdprijs: de Gouden Televizier-Ring 2020.

ZEMBLA liet ook in 2020 het belang van goede onderzoeksjournalistiek zien. Dat leverde nominaties op voor de Prix d’ Europe en De Tegel. Twee uitzendingen over het storten van granuliet in Over de Maas leidden tot een klacht van de aangesproken partij, Bontrup, bij de Raad voor de Journalistiek.

Kassa droeg er met jarenlange aandacht voor de wurgkredieten met torenhoge rentes van Crédit Agricole aan bij dat de bank dit jaar 123,6 miljoen euro uittrok om haar klanten te compenseren. Ook kregen, mede dankzij Kassa, honderden mensen vlak voor kerst hun geld terug van de ING, ABNAMRO en Volksbank nadat ze gespoofed (telefonisch opgelicht) waren.

BNNVARA sloot het jaar af met twee producties waarin onze kernwaarden ‘open, gelijkwaardig en rechtvaardig’ volledig tot hun recht kwamen: de korte serie 26.000 Gezichten over de kinderen –(jong)volwassenen intussen - die vijftien jaar geleden dankzij een generaal pardon in Nederland mochten blijven, en Adem van theatermaker Nasrdin Dchar, die op nieuwjaarsdag de grote thema’s van afgelopen jaar, corona en Black Lives Matter, op een originele en scherpe manier over het voetlicht bracht.

Documentaires

De documentaire Levenslucht: een week op de IC tijdens corona van Jessica Villerius maakte duidelijk hoe nijpend de situatie was in de Nederlandse ziekenhuizen in de piek van de eerste golf. In de film werden artsen en specialisten op de intensivecareafdelingen van drie Nederlandse ziekenhuizen gevolgd. De film liet een diepe indruk achter bij de meer dan 1,4 miljoen NPO1-kijkers.

Hetty Nietsch maakte prachtige portretten van twee grote persoonlijkheden, bezien door de ogen van hun vakgenoten: van VARA-icoon Sonja Barend, bij gelegenheid van haar 80ste verjaardag, en van Youp van t Hek, die zijn allerlaatste oudejaarsconference speelde.

Naast onze Idfa-primeur Dierbaren en de documentaires King of The Cruise en Verstoten Vaders trok BNNVARA ook de aandacht met drie titels van jonge debuterende makers. De films Mijn naam is Stefano Keizers, Djordy en Ik Rouw van Jou waren de drie meest teruggekeken documentaires van BNNVARA van 2020.

DWDD

Na vijftien seizoenen viel in 2020 definitief het doek voor De Wereld Draait Door. Op vrijdag 29 maart sprak Matthijs van Nieuwkerk voor de allerlaatste keer de woorden ‘tot zover’ uit, maar zonder ‘tot morgen’.

De laatste weken van het programma vielen samen met de eerste weken van de lockdown. Waar een groots afscheid stond gepland met volle studio’s, ging het roer noodgedwongen om.

Misschien nog wel meer dan anders wist DWDD de juiste snaar te raken. Op het Podium voor de Gedeelde Smart lieten artiesten de kijker iets van hun geannuleerde voorstelling zien. Samen met Paul Haenen lanceerde DWDD Troost-tv: nostalgische, door kijkers gekozen tv-programma’s die op NPO3 werden uitgezonden.

De vertolking in het Nederlands van Aznavours La Bohème door André van Duin, speciaal gezongen voor Matthijs, ontroerde velen en werd dan ook eindeloos gedeeld op sociale media.

Het laatste seizoen telde ook bijzondere specials, waaronder een uitzending over voetballer Abdelhak Nouri, een special over het vieren van 100 jaar radio en het indringende verhaal van een vrouw die de Tweede Wereldoorlog in al haar facetten had meegemaakt: Selma van de Perre (97). Deze uitzending is later in veel klaslokalen als lesstof gebruikt.

Talkshows

Waar De Wereld Draait Door stopte, gingen nieuwe programma’s van start. BNNVARA kent een rijke talkshowtraditie en die zetten we voort.

In januari begon Op1, ‘de veelzijdige talkshow met elke werkdag een ander presentatieduo’.

Het programma neemt de dag door en houdt de vinger aan de pols van het maatschappelijk debat. Vanaf maart was de coronapandemie dan ook een veelvuldig besproken onderwerp.

Van alle deelnemende omroepen nam BNNVARA in Op1 met wisselende presentatieduo’s de meeste uitzendingen voor haar rekening.

In Pauw Komt Binnen trok Jeroen Pauw vanaf november met zijn tafel het land in om bijzondere gesprekken te voeren met gasten die niet naar de BNNVARA-studio konden komen. Pers en publiek reageerden vol lof.

Radioshow De Nieuws BV was vanaf de zomer ook te zien, live op NPO2 en online. Naast nieuwe rubrieken als Druktemakers of Kee & Van Jole, kreeg het programma met Natasja Gibbs ook een nieuwe presentator die een eigen, frisse en positieve toon met zich meebracht.

In september ging de kersverse talkshow De Vooravond zeer optimistisch van start. Een levendig programma met journalistieke gesprekken en een ontspannen sfeer onder leiding van een nieuw talkshow-duo: Renze Klamer en Fidan Ekiz.

Aan De Vooravond-tafel verschenen veel nieuwe gezichten en kregen ook amusement en humor de ruimte, o.a. in de rubriek ‘De minuut van Ruud’ en met Marcel van Roosmalen als dag-afsluitende kamerplant. Daarmee heeft De Vooravond zich onderscheiden in het dagelijkse talkshowaanbod.

NPO 3

Je Zal Het Maar Hebben beleefde zijn twintigste seizoen. Dit was aanleiding voor Jurre Geluk om een aantal oud-deelnemers in een vierdelige jubileum-serie aan het woord te laten over hun leven nu en over de positieve gevolgen die de serie heeft gehad. Niet alleen voor henzelf, maar ook voor de maatschappelijke bewustwording over het leven met een ziekte of aandoening.

In de vooravond op NPO3 scoorde First Dates onophoudelijk hoog, met dit jaar ook kerst- en BN-er-specials. First Dates is het meest gestreamde amusementsprogramma van 2020, waarvoor we in december dan ook een speciale award kregen van NPO Start. 

3 op Reis wist, gedwongen door de coronapandemie, met heel veel energie door te schakelen naar een compleet nieuw format: een geïmproviseerde productie waarin vier presentatoren in vier windrichtingen op reis zijn gegaan vanuit Nederland. Slow travel met veel aandacht voor duurzaamheid en de gevolgen van de coronacrisis in items vanuit Nederland en diep in Europa.

Ik Durf Het Bijna Niet Te Vragen wijdde in de NPO-racismeweek een ontroerende uitzending aan de dood van George Floyd en Black Lives Matter over de effecten van racisme.

De nieuwe coming of age-serie Au Pairs volgde de avonturen van vier jonge vrouwen die drie maanden als au pair bij een gezin in Los Angeles verbleven.

ZAPP

BNNVARA gaat weer programma’s voor ZAPP maken naast Kinderen voor Kinderen. In 2020 namen we het programma Teenage Boss in productie, waarin kinderen thuis voor een maand de baas worden over het huishoudgeld. Ook Steken en Prikken is gedraaid, een serie over beesten en insecten in de eigen achtertuin. Beide zijn in 2021 te zien.

Kinderen voor Kinderen was in 2020 volop aanwezig op alle kanalen – cd, print, tv en social media - met liedjes die uitnodigen tot zingen, dansen en soms tot nadenken. Direct na de lockdown startte een 13-delige YouTube-reeks Kinderen voor Kinderen blijft thuis, om afleiding te bieden aan de kinderen die niet naar school mochten. De Grote Show werd dit jaar een speelfilm met een nostalgische knipoog naar afleveringen uit een ver verleden.

Online impact

Met de Centrale Webredactie als onderdeel van de afdeling non-fictie zijn er in 2020 grote stappen gezet. We tekenen veel meer 360º in en ontwikkelen veel actiever voor YouTube. De resultaten hiervan zullen vooral in onze projecten voor 2021 te zien zijn.

BOOS wist in de eerste lockdown razendsnel om te schakelen naar de BOOS anti-coronadepressie podcast die in de top 10 van best beluisterde podcasts van 2021 staat. In de zomer keerde het reguliere BOOS terug en scoorde aan views record na record. Soms zelfs boven het miljoen zoals afleveringen over de malafide praktijken van een TikTok agency, over influencers die kinderen tot slechte aankopen aanzetten via ‘dropshippen’ en over gevaarlijke acties op het gebied van plastische chirurgie. 

Naar de video’s van Spuiten en Slikken werd in totaal 2,1 miljoen uur gekeken in 2020. 

De meest bekeken video was een aflevering van Emma’s Peepshow met 1,2 miljoen views. 

Voor ons muziekplatform 101Barz was 2020 een erg goed jaar, met als ultiem hoogtepunt het behalen van 1 miljoen abonnees op het YouTube-kanaal in december.

Het team onder leiding van Angelo Diop, aka Rotjoch, maakte nog meer content en vond nieuwe manieren om de achterban te bereiken, o.a. met Instagram live sessies.

101Barz was ook bijna wekelijks terug te vinden in de top 10 trending lijst van YouTube.

Cabaret, satire en amusement

BNNVARA ziet humor en satire als belangrijke onderdelen van de programmering van de publieke omroep. Amusementsprogramma’s zetten aan tot kritische zelfreflectie en bieden ontspanning. En daar was grote behoefte aan in dit coronajaar, getuige de hoge kijkcijfers voor de programmering van de publieke omroep in het algemeen en voor de programma’s van BNNVARA in het bijzonder.

De coronacrisis gaf het programma Even tot hier vleugels. Het team rond Jeroen Woe en Niels van der Laan bedacht, uitgaande van de nieuwe werkelijkheid, creatief en snel een gedeeltelijk nieuw format, Met een publiek dat via Zoom inbelde op een enorm LED-scherm en met zijn scherpe satire en muzikale parodieën werd het programma urgenter dan ooit. In Trouw schreef een tv-columnist dat Even tot hier – en ook Frontberichten – “in de evolutionaire selectie het best aangepast zijn aan de omstandigheden” van een land in de greep van de coronacrisis.

Youp van het Heks Wappie, de parodie op de soap van Thierry’s FvD en andere highlights haalden miljoenen views op social media. Even tot hier trok gemiddeld bijna 1,8 miljoen kijkers.

De gaten die vielen in de ooit zo overvolle sportzomerprogrammering werden onder andere gevuld met de door Frank Evenblij gepresenteerde sportquiz Quiz met Ballen en Hard Spel met Richard Groenendijk.

In Sinterklaastijd waren we traditiegetrouw van de partij met Het Heerlijk Avondje voor Sinterklaas op NPO1 en het nieuwe programma De Zak van Sinterklaas.

Youp van ’t Hek sloot het jaar af met zijn tiende en laatste oudejaarsconference voor 30 man publiek in de zaal en 2,7 miljoen kijkers thuis.

Zijn conference werd voorafgegaan door de veelbelovende première van het nieuwe programma van Matthijs van Nieuwkerk en zijn team: Matthijs Gaat Door, dat in 2021 een vervolg krijgt met een tiendelige reeks. De Sven Hammond Big Band, de muzikale motor van het programma, zal daarin terugkeren.