Fictie: publiek, pers en prijzen
De fictie-afdeling van BNNVARA kende een uitermate succesvol 2023. Niet alleen was BNNVARA in 2023 de grootste fictie-omroep met de hoogste omzet, maar ook werden de dramaproducties goed bekeken en werden ze hoog gewaardeerd door zowel het publiek, pers als jury’s. Het winnen van de Gouden Televizier-Ring door Oogappels was een weerspiegeling van de grote waardering van het publiek. De pers was positief over series zoals Santos en Oogappels; Santos staat bijvoorbeeld in NRC op nummer 4 van de beste series wereldwijd in 2023. Oogappels, Dertigers en Anoniem stonden alle drie in de top 5 van meest gestreamde series. Bovendien vormden deze titels de top 3 van hoogst gewaardeerde titels op NPO Start en Plus met steeds een 8,6. Veel van deze producties werden daarnaast met een prijs beloond. Zo was er een Gouden Kalf Beste Dramaserie voor Santos en een Gouden Kalf Beste Hoofdrol voor Eva Crutzen in Bodem dat zij ook zelf heeft geschreven en geregisseerd. Oogappels ontving, naast De Gouden Televizier-Ring, ook de Streaming Video Award voor de best bekeken serie op NPO Start. Okédoeibedankt en Totem sleepten diverse prijzen in de wacht op festivals in binnen- en buitenland. De speelfilm KLEM was in de bioscoop een succes en ontving de Gouden Film Award. De jeugdserie Dome 16 won in Londen de prestigieuze Gouden Roos.
Thema’s en perspectieven in fictieproducties
In 2023 heeft BNNVARA origineel, ontregelend en onderzoekend drama laten zien. Ook bood BNNVARA met deze verhalen herkenning, inzichten en ontroering. BNNVARA heeft het publiek uitgedaagd verder te kijken door andere en nieuwe perspectieven te bieden op werelden die de kijker (nog) onbekend zijn. Dit leidde tot een caleidoscoop aan diverse verhalen waarin een stem en een gezicht is gegeven aan de door BNNVARA geprioriteerde doelgroepen en thema’s. De ambitie om meer diversiteit te brengen is niet alleen waargemaakt in Santos, maar ook in bijvoorbeeld de Zapp-webserie Venny & de Bims. Het tweede seizoen van de talentontwikkelingsserie NOOD kende een nog grotere diversiteit aan makers, verhalen en cast dan de eerste reeks. Bovendien heeft BNNVARA in 2023 een aantal fictietitels ontwikkeld dat qua thematiek en/of representatie diversiteit en inclusie hoog in het vaandel dragen. Zo speelt de telefilm Pulang zich af in de Molukse gemeenschap, heeft de telefilm Wheelie een rolstoelgebruiker als hoofdpersonage en laat de comedy Mocros een ander beeld zien van Marokkaans-Nederlandse jongeren dan in de bekende crime-series. Ook vonden de opnames plaats van De Toeslagenaffaire, een serie die weergeeft met welke ongelijke systemen mensen met een biculturele achtergrond in Nederland helaas geconfronteerd zijn. Uiteraard grepen we bij alle doorlopende en nieuwe producties de kans aan om diversiteit, inclusie en representatie verder vorm te geven, zowel voor als achter de schermen.
Portfolio fictie: lineair, on demand en online
Het portfolio van BNNVARA was in 2023 een mix van bekende, sterke titels en nieuwe, originele titels. BNNVARA continueerde een aantal grote titels, maar lanceerde daarnaast ook een aantal nieuwe fictieproducties dat durf toevoegden aan het bestaande aanbod. De nieuwe serie Anoniem is geen gewone crimeserie, maar rekt zowel inhoudelijk als in vorm de grenzen op. In de nieuwe, onderscheidende en met bravoure gemaakte serie Santos raakt een liefdeskoppel verstrikt in de onderwereld van Rotterdam. De dramaproducties zijn uitgespeeld op platforms, van de lineaire televisiekanalen tot on demand op NPO Start en Plus, van online tot podcast.
Op NPO1 bereikte Oogappels een nog groter publiek dan voorheen (gemiddeld ruim 1,3 miljoen per aflevering). De nieuwe serie Anoniem wist gemiddeld een miljoen kijkers per aflevering te trekken. Het inmiddels vierde seizoen van Dertigers wist op NPO3 en on demand opnieuw veel kijkers te trekken. Ook Dertigers, de Kerstfilm was een succes. De twaalfdelige serie NOOD werd dit keer uitgezonden op NPO3. Dertigers, Santos en All Stars & Zonen bereikten een jonger publiek op NPO3. Op het gebied van jeugddrama realiseerde BNNVARA de energieke webserie Venny & De Bims voor Zapp.
Door de dramaseries in 2022 steeds meer integraal en bingeable aan te bieden nam het aantal on demand kijkers van de series toe, terwijl het lineaire bereik relatief groot bleef. Hiermee speelde BNNVARA in op het kijkgedrag dat met name bij fictie van lineair naar on demand verschuift. De dramaseries van BNNVARA zijn opnieuw een grote driver gebleken om een abonnement te nemen op NPO Plus. In 2023 werkte BNNVARA opnieuw platform-overstijgend. De meeste dramaseries werden voorzien van extra verdiepende en verrijkende online-content in de vorm van achter de schermen video’s en interviews met makers en acteurs. De succesvolle podcast ‘Echte Oogappels’ kende nieuwe afleveringen waarin dit keer, naast deskundigen en ouders, ook pubers en castleden aan het woord kwamen. Bovendien is er een bonusaflevering met een interview met de makers gemaakt.
In het kader van talentonwikkeling is in het Filmlab de eindexamenfilm Deus ex Vagina van de Filmacademie uitgezonden en in het kader van 3Lab Hanggang Sa Muli.
De zichtbaarheid van de dramaproducties en de binding met het publiek en achterban is door live-evenementen en previews versterkt. Er zijn op diverse plekken in het land goedbezochte voorpremières georganiseerd van All Stars & Zonen, Bodem, Santos en Dertigers, de Kerstfilm.
Naast de series die in ontwikkeling of productie zijn, realiseerde BNNVARA ook een rijk palet aan tele- en speelfilms die in coproductie zijn gemaakt: de Telefilm Okédoeibedankt over twee dove meisjes op reis naar Parijs, de speelfilm Meskina over de Marokkaans-Nederlandse Layla en haar zoektocht in de liefde, de zwart-komische Nr. 10 van Alex van Warmerdam en de speelfilm KLEM als de kers op de taart van de gelauwerde serie.
Focus op interne ontwikkeling en productie
De ambitie om dramaproducties intern te ontwikkelen en te produceren is in 2023 gerealiseerd door de interne productie van de tiendelige serie De Ring van de makers van KLEM en de driedelige miniserie De Toeslagenaffaire over de impact van institutioneel racisme. Door onder eigen regie intern te produceren was BNNVARA beter in staat om inhoud en thema scherper en beter te laten aansluiten bij de missie van BNNVARA.
Fictie internationaal
De ambitie om meer internationaal te coproduceren is bij verschillende titels gerealiseerd. De speelfilm en miniserie KLEM was een coproductie met de Vlaamse VRT. De comedyserie This is gonna be great is in coproductie met de VRT en ZDF geproduceerd en wordt in 2024 uitgezonden. De in 2023 opgenomen achtdelige serie Elixer van BNNVARA en de NTR is in het kader van het nieuwe Europese initiatief New8 gecoproduceerd met VRT, ZDF, NRK, SVT, YLE, UR en DR. De jeugdserie Dome 16 is een coproductie met de NRK. Naast de internationale coproducties zijn de series van BNNVARA zelf aan diverse buitenlanden verkocht. Oogappels en NOOD zijn verkocht aan België. De series KLEM en Overspel zijn internationaal te zien op de streaming platforms van onder meer Walter Presents in het Verenigd Koninkrijk, Italië, Scandinavië en Australië. Ook Red Light is in een aantal landen te zien. Naast de verkoop van ready made-series, is het format van Overspel opnieuw verkocht aan het buitenland. Na eerdere remakes van Overspel in de VS en KLEM in Duitsland is er afgelopen jaar in Polen een remake van Overspel opgenomen.